Sztuka dojrzewania
Katarzyna Wysocka
Bajkę według tekstu Pierra Gripariego, którą wystawiono w Teatrze Gdynia Główna, polecić można całym rodzinom. Ładunek metaforyczny i charakterystyka postaci wystarczają, aby budować wyobraźnię zarówno małych, jak i dużych odbiorców. Mam jednak wątpliwości czy wszyscy odbiorą finał w kategoriach "dobrej prawdy" o dojrzewaniu.
Spektakl podzielony został na kilka sekwencji tak, aby zaktywizować widza do tego rodzaju aktywności, która z jednej stony pomaga w identyfikacji przestrzeni i postaci, a z drugiej strony nie odbiera przyjemności bycia obserwatorem. Specyfika miejsca wymusza poniekąd na realizatorach ten rodzaj ruchomej inscenizacji. Jednak w tym przypadku udało się wydobyć walory ograniczonej przestrzeni (podobne zresztą jak w "Pomiędzy", innym spektaklu w reżyserii Ignaczak). Widz rozpoczyna wędrówkę od komnaty królewskiej, poprzez "Wielki Sklep z Dziećmi, które się urodzą" u Wielkiej Czarodziejki z Kresów Wód, dotrze do wnętrza wulkanu i schroniska dla zbłąkanych dzieci. Każda z lokacji wyróżniona została różnymi atrybutami. W komnacie królewskiej smutek z powodu braku następcy wyrażony jest dzięki upuszczaniu wody z dzbanka. W sklepie, gdzie można nabyć dzieci, znajduje się regał z mnóstwem szufladek, do których można zajrzeć, aby zdecydować się na konkrentnego brzdąca, którego profil i charakter zostały ściśle określone. Widz z łatwością przyjmuje fakt, że z jednej strony dzieci się jeszcze nie narodziły, a z drugiej, tak jak Pipo - są w stanie decydować o swoim losie. Wszystko rozgrywa się przecież w "Kraju-do-którego-idzie-się-tylko-we-śnie".
Mamy w tym spektaklu do czynienia z magicznym światem, do którego widz zapraszany jest stopniowo i bez użycia specjalnych efektów. Z szacunku do odbiorcy reżyserka uczy młodego widza podstawowego języka teatru, a dorosłemu przypomina o logicznych prawach, jakimi rządzi się scena. Aktorzy wchodzą świadomie w interakcję z publicznością, świadomie przechodzą z widzami przez poszczególne światy. Dramaturgia bajki skonstruowana jest tak, aby dzieci mogły "partycypować" w interpretacji "na żywo", proponując, oceniając i wyrażając swoje zdanie na różne sposoby. Niekiedy wydaje się, że dzieci doskonale przewidują finał poszczególnych scen, a jednak dają się co rusz zaskoczyć nowym pomysłem.
Wędrówka wydaje się być głównym motywem bajki, pozwalającym na wyróżnienie takich cech bohaterów, jak odwaga, wytrwałość czy pomysłowość. Przy okazji docenione zostają wartości, jak dotrzymywanie obietnic, wzajemna miłość i szacunek, uważność na drugą osobę przy zachowaniu własnej indywidualności. Mamy zatem cały zbiór pozytywnych komunikatów niezbędnych do wychowywania dzieci i utrzymywania właściwych relacji z innymi. Wędrówka symbolizuje zatem proces dojrzewania, który wielu dzieciom kojarzy się z czymś niewygodnym i niepotrzebnym, potem przez pewien okres traktują dojrzewanie w kategoriach przyjemnych korzyści, by jako zupełnie dorośli wspominać już tylko dzieciństwo, co w przedstawieniu zostało odpowiednio opowiedziane.
Ewa Ignaczak pozwoliła trojgu aktorom, Idzie Bocian, Łukaszowi Dobrowolskiemu i Bartłomiejowi Sudakowi na dużą swobodę interpretacyjną, choć wszyscy wyraźnie wpisani zostali w formę bajki dla dzieci. Bocian jako Królowa była dobroduszna i zapobiegliwa, czarownica w jej wykonaniu miała już tylko złe miny i cięty język. Sudak pokazal się jako łagodny i zagubiony król. Najwięcej do wygrania miał Dobrowolski, który pokazał wiele cech swojego Pipo, od niepewności, zachłanności i ciekawości świata po wyważoną ocenę stanu, w jakim się znalazł. Niestety, w finale temu bohaterowi odebrane zostaje zrozumienie tego, co go spotkało.
Bajka o księciu Pipo i jego czerwonym koniku wg Pierre’a Gripariego, reżyseria: Ewa Ignaczak, obsada: Ida Bocian, Łukasz Dobrowolski, Bartłomiej Sudak, światło i opracowanie muzyczne: Marzena Chojnowska, Teatr Stajnia Pegaza. Premiera 10.04.2016, czas trwania 70 minut.
