Rzeczpospolita Polska przystąpi do procesu toczącego się przed Sądem Unii Europejskiej, podnosząc wszystkie zarzuty wskazane wcześniej przez Gdynię i wspólnie z miastem będzie starać się o wyrok unieważniający decyzję Komisji Europejskiej. Wskutek tej decyzji spółka Port – Lotniczy Gdynia – Kosakowo znalazła się w stanie upadłości i jest objęta zakazem prowadzenia działalności lotniczej. Proces przed Sądem Unii Europejskiej wszczęło w 2014 roku Miasto Gdynia.

Mam nadzieję, że wszystkie środki zaangażowane w to lotnisko nie zostaną zmarnotrawione przez urzędniczą bezduszność. Jest to bardzo ważne, żeby tę inwestycję potraktować jako coś istotnego z punktu widzenia strategii nie tylko Gdyni, ale strategii państwa, by znalazła swoje uznanie w rządzie. Rząd zdecydował się, co jest rzeczą bez precedensu, stanąć w całości po stronie racji gminy Gdynia i Kosakowo. Uważam, że wizjonerska koncepcja Gdyni, która została osadzona w realiach strategicznych rozwoju całego regionu, wymaga poparcia i nie wyobrażam sobie, żeby tak wielki nakład i takie wielkie działanie, jakie w tym obszarze zostało podjęte przez obie gminy, uległo zmarnotrawieniu. Uważam, że przyszłością lotniska Gdynia Kosakowo jest ścisła współpraca z lotniskiem Rębiechowo w Gdańsku i że z tych dwóch potencjałów, może być znakomita synergia w obszarze transportu lotniczego – - mówił podczas konferencji prasowej 22 września Sławomir  Rybicki minister w kancelarii prezydenta Bronisława Komorowskiego.

To jest dzień, na który długo czekaliśmy. Osoby, które śledzą sytuację lotniska Gdynia Kosakowo, dobrze wiedzą, że Gdynia od kilku miesięcy jest w sporze sądowym z Komisją Europejską. Od wielu miesięcy oczekiwaliśmy wsparcia rządu. Wiemy, zarówno z praktyki, jak i z analizy wielu podobnych spraw, które toczyły się już w państwach Europy, że niezależnie od podstaw prawnych, które pozwalają złożyć skargę, bardzo istotne jest polityczne poparcie rządu. Udało nam się je uzyskać. Z tego faktu jesteśmy bardzo zadowoleni i uważamy, że to przyspieszy właściwe rezultaty w tej sprawie. A właściwe rezultaty, to jest chwila, w której na tym lotnisku zaczną lądować samoloty, kiedy podjęta zostanie działalność lotnicza – powiedziała Wiceprezydent Gdyni Katarzyna Gruszecka-Spychała.

Lotnisko cywilne Gdynia Kosakowo -  historia  (w skrócie):

1.  29 kwietnia 2005 roku został podpisany list intencyjny w sprawie przebudowy gdyńskiego lotniska wojskowego w cywilno-wojskowe. Sygnatariuszami byli: Minister Obrony Narodowej (Jerzy Szmajdziński), Marszałek Województwa Pomorskiego, Dowódca Marynarki Wojennej RP, Wojewoda Pomorski, prezydenci Gdańska, Sopotu i Gdyni, wójt Kosakowa oraz prezes zarządu Portu Lotniczego im. L. Wałęsy.

2.  2 września 2009 roku na podst. art 4 ustawy z dnia 30 maja 1996 o gospodarowaniu niektórymi składnikami mienia Skarbu Państwa oraz o Agencji Mienia Wojskowego w związku z § 1 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2008 roku w sprawie wykazu lotnisk, które mogą być wykorzystane na potrzeby lotnictwa cywilnego, Minister Infrastruktury wydał pozytywną opinię w sprawie przekazania Gminie Kosakowo nieruchomości położonych na lotnisku wojskowym Gdynia – Oksywie w celu wykorzystania na potrzeby cywilne.

3.  15 września 2009 roku Minister Skarbu Państwa wyraził zgodę na użyczenie na okres co najmniej 30 lat, na rzecz Gminy Kosakowo, nieruchomości Skarbu Państwa, obejmującej nieruchomości położone na ww. lotnisku w celu wykorzystania na potrzeby lotnictwa cywilnego, a pozytywną opinię w sprawie, w trybie przewidzianym ww. ustawą, wyraził Minister Obrony Narodowej.

4.  23 grudnia 2009 roku Minister Infrastruktury wyraził zgodę na ustanowienie spółki „Port Lotniczy Gdynia – Kosakowo“ sp. z o.o jako podmiotu cywilnego,  zarządzającego  lotniskiem Gdynia Oksywie. Następnie, 10 grudnia 2010 r. w sprawie tej porozumienie zawarli Minister Obrony Narodowej oraz Minister Infrastruktury.

5.  Wyżej wymieniona Spółka powstała wskutek umowy zawartej pomiędzy gminami Gdynia i Kosakowo, które były i są jej jedynymi udziałowcami.

6.  W kolejnych latach toczył się proces inwestycyjny, mający na celu adaptację lotniska na cele cywilne. Środki na ten cel zasadniczo pochodziły z wkładów pieniężnych wspólnika – Gminy Miasta Gdyni.  Uruchomienie lotniska planowano na rok 2013.

W ramach II etapu realizacji inwestycji, dla którego wartość inwestycji wyniosła ok. 85 mln zł, zrealizowano m. in. budowę terminalu General Aviation, budowę budynku administracyjnego oraz strażnicy lotniskowej straży pożarnej, renowację płyty postojowej dla samolotów General Aviation, instalację świateł nawigacyjnych, budowę bazy paliw.

7.  Adaptacja i uruchomienie lotniska zgodne były m.in. z Programem Rozwoju Sieci Lotnisk i Lotniczych Urządzeń Naziemnych przyjętym przez Radę Ministrów 8 maja 2007 roku oraz z Regionalną Strategią Rozwoju Transportu w Województwie Pomorskim na lata 2007 – 2020 (tj. z aktem prawa miejscowego powszechnie obowiązującego).

8.  7 września 2012 roku została dokonana notyfikacja projektu inwestycyjnego do Komisji Europejskiej. Projekt został zgłoszony jako środek nie stanowiący pomocy, zgłaszany w celu uzyskania pewności prawnej.

9.  W lutym 2014 Komisja Europejska decyzją uznała, że przekazane środki stanowiły niedozwoloną pomoc publiczną i nakazała jej zwrot (na kwotę 91,7 mln PLN).

10. Gminy Gdynia i Kosakowo, związane obowiązkiem wykonania Decyzji, wystąpiły do Spółki o zwrot nakładów. W efekcie Spółka znalazła się w stanie upadłości. Należy nadmienić, że z uwagi na brzmienie Ustawy, wszelkie nakłady poczynione przez spółkę na gruntach lotniska stanowią de facto własność Skarbu Państwa. Przepisy wyłączają możliwość żądania odszkodowania oraz występowania z żądaniem zwrotu nakładów poniesionych na nieruchomość, tak więc ani Spółka ani jej wspólnicy nie mają uprawnienia do domagania się zwrotu ich wartości. Tym samym Spółka nie posiada własnego majątku, który mogłaby spieniężyć i przeznaczyć na spłatę zobowiązań. Ten sposób prowadzenia inwestycji był wymuszony ustawą, niemożliwy do obejścia i wspólny dla wszystkich lotnisk w Polsce.

11. Gmina Gdynia oraz Gdynia Kosakowo zaskarżyły ww. Decyzję do Sądu Unii Europejskiej. Sprawa jest w toku, nie zakończyła się jeszcze faza pisemna. Rzeczpospolita Polska złożyła w sprawie interwencję uboczną co do drobnej części zarzutów, popierając gminę Gdynia w zakresie kwestionowania zasadności zwrotu tzw. wydatków na bezpieczeństwo. 26 lutego br. stronom doręczono nową decyzję KE, która pomimo trwania sporu sądowego, wycofuje z obrotu prawnego decyzję starą – będącą przedmiotem procesu i zastępuje ją nową decyzją, różniącą się brakiem obowiązku zwrotu ww. wydatków na bezpieczeństwo.