Choć nie jest to wystawa wybitna i nowa, warto ją zobaczyć. Powstała w 2005 roku i jej pierwsza ekspozycja była chyba ciekawsza. Czaszki, Bóg, farmakologia, motyle - taka trochę bajadera Hirstowa. Temat religii i czerepów, nie tylko rubasznych, mamy w Polsce mocno przerobiony i trudno jest nas zaskoczyć. - To minimalizm szlachetnie przechodzący w konceptualizm - mówi pan Andrzej, ochroniarz z firmy Jantar, która strzeże świeżo wyremontowanego budynku i zawartości. Bycie ochroniarzem w galerii sztuki współczesnej to zajęcie iście metafizyczne, to po prostu zen ochroniarza.
- Ale nie szokuje? Żadnych skandali nie było? - pytam się w nawiązaniu i grzecznościowo.
- Nie szokuje, skandali nie było. To wystawa, która namawia do rozmyślań natury duchowej. Sam jestem osobą wierzącą i prace Damiena Hirsta inspirują mnie do rozmyślań. Proszę zwrócić uwagę na czaszkę, którą żegnamy się z wystawą. Jakby się śmiała, jakby artysta śmiał się z nas, do nas - może "puszcza oko"?
- Powiada pan? No może. Ale do mnie to nie dotarło.
Czy nauka tworzy nową linię demarkacyjną między sacrum a profanum? Czy jak zwykle to ostateczne użycie przedmiotu lub symbolu decyduje o kwantyfikatorze świętości? Nic nowego pod słońcem w rozmyślaniach, ale zawsze to Hirst. Do zaliczenia w pakiecie - koniecznie trzeba zobaczyć na parterze film dokumentalny o autorze Fizycznej niemożliwość śmierci w umyśle istoty żyjącej . Trwa 37 minut, ale nie nudzi, dostarcza w pigułce zbiór informacji o tym dowcipnym i lubiącym życie artyście. Warto też pogadać z panem Andrzejem - zdecydowanie mógłby oprowadzać. Po tej małej wystawie wielkiego artysty.
Zdjęcia w galerii Damien Hirst, New Religion @ Łaźnia, 24.07-27.09.2015
New Religion (Sky) / Nowa Religia (Niebo) 2005 / © Damien Hirst and Science Ltd
Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia - ul. Jaskółcza 1, Gdańsk - Dolne Miasto
Wernisaż: 24 lipca, godz. 18:00
24.07 – 27.09.2015
Kuratorka: Anna Szynwelska
Współpraca: Paul Stolper, Linsey Young
Nie rozumiem, dlaczego niektórzy ludzie pokładają całkowitą wiarę w medycynę, a nie w sztukę, nie kwestionując żadnej z nich.
Damien Hirst, 1991
Na wystawie „New Religion”, w ramach projektu Art+Science Meeting 2015, prezentowane będą prace jednego z głównych twórców sztuki współczesnej - Damiena Hirsta. Wernisaż odbył się 24 lipca br. w Centrum Sztuki Współczesnej „Łaźnia” 1 w Gdańsku.
Wiara była w centrum twórczości Damiena Hirsta od początku jego kariery. Jego wczesne prace przedstawiające szafki apteczne, jak na przykład „Bóg" z 1989 roku, przeciwstawiały bezkrytyczną wiarę w naukowy racjonalizm – przekonanie, że dzięki tabletkom będziemy zdrowi – bardziej subiektywnej wierze w religię i zbawienną, uzdrowicielską moc Boga. To porównanie wyrażało rozczarowanie Hirsta faktem, że nie wierzymy w sztukę w taki sposób, w jaki bezkrytycznie wierzy się w Boga lub naukę. Bez tej wiary w sztukę, jakiekolwiek poczucie znaczenia jest roztrwonione – a to przecież przemyślne spojrzenie sztuki i jej struktury formalne umożliwiają poznanie się na iluzjach życia.
Projekt Hirsta, „New Religion”, wywodzi się z pojęcia wiary i rozszerza tę perspektywę na nowe obszary. Poszczególne elementy wchodzące w jego skład tworzą kaplicę dedykowaną pragnieniu – pragnieniu poskromienia śmiertelności, które jednocześnie jest jednak zmuszone do konfrontacji ze śmiercią. Cała wiara w religię i medycynę opiera się na tym pragnieniu, potwierdzonym tutaj przez swoje przedstawienia w sztuce – gdzie, na przykład, Święta Trójca wyobrażona jest jako wykres kołowy, starający się logicznie udowodnić to, czego udowodnić nie sposób.
The Holy Trinity (Trójca Święta) 2005 / © Damien Hirst and Science Ltd
44 sitodruki i cztery rzeźby składające się na „New Religion” funkcjonują niczym cykl fresków – od stworzenia świata, przez drogę krzyżową aż do Sądu Ostatecznego – otaczających ołtarz, na którym stoi cedrowy krzyż udekorowany przypominającymi klejnoty pigułki, odlane w srebrze czaszka dziecka oraz serce owinięte drutem kolczastym i przekłute igłami i żyletkami, a także wielka tabletka wykuta z marmuru. Wokół tego wotywnego ołtarza widzimy cykl grafik, afirmujących wizję Hirsta jako mariaż sacrum i profanum. Karta leków przyjmowanych przez pacjenta – o pozornie racjonalnej kolejności i strukturze tabelarycznej – staje się nowym sposobem odczytywania Biblii. Poszczególne opowieści o cudach i proroctwach są wyrażone w formie różnych właściwości medykamentów, a nawet stają się nazwami specyfików, które mają nas uzdrowić. Grafiki na zmieniającym się tle – od srebrnego, przez czerwień zakrzepłej krwi po jasne, słoneczne niebo – sprawiają, że racjonalny szereg cudownych leków wydaje się na zmianę przerażający, drogocenny i eteryczny. Grafiki przedstawiające poszczególne pigułki dodatkowo podkreślają tę tematykę, podczas gdy inne – przedstawiające czaszkę i motyla – przywodzą na myśl życie zaklęte w śmierci. Wiara – czy to w religię, sztukę czy naukę – to sposób na zabezpieczenie się przed kruchą i ulotną naturą życia. Wiara pozwala nam żyć w cieniu śmierci, przed którą nie jest w stanie zaoferować żadnej prawdziwej ucieczki. Wiara, podobnie jak sztuka, stanowi – cytując słowa Karola Marksa o religii – iluzję, która spowija, a nawet odsuwa od nas rzeczywistość.
Trzynaście zestawów obejmujących pełne serie grafik i rzeźb znajdzie się w specjalnie skonstruowanych skrzynkach dewocjonalnych czy relikwiarzach, przywołując dalekie echa strategii Marcela Duchampa, który w Boîte-en-valise (1941–68) stworzył przenośne muzeum własnej kariery. „New Religion” nie stanowi jednak muzeum kariery Hirsta, za to zwięźle podsumowuje i rozszerza jego podejście do takich tematów jak wiara, śmiertelność, miłość, uwiedzenie i konsumpcja – która to tematyka dominowała w jego twórczości i nadawała jej znaczenie przez ostatnie z górą 15 lat.
Art+Science Meeting 2015 jest kontynuacją projektu realizowanego przez CSW Łaźnia od 2011 roku, na który składają się wydarzenia prezentujące dzieła najwybitniejszych światowych artystów współpracujących z naukowcami bądź działających na styku nauki i sztuki, które często podejmują zagadnienia dotyczące sztucznego życia i sztucznej inteligencji, wpisując się w dyskusję na temat kondycji postludzkiej. Promuje ideę interdyscyplinarności i komplementarności sztuki i nauki. Rozwijana od kilku lat ścisła współpraca i wymiana informacji pomiędzy CSW Łaźnia, a instytucjami naukowymi i edukacyjnymi w Polsce oraz za granicą (Politechnika Gdańska, Uniwersytet Gdański, Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku, Akademia Muzyczna w Gdańsku, Centrum Nauki Kopernik, Uniwersytety w Plymouth oraz w Bremie etc.) owocuje tym, że nasz wieloletni projekt postrzegany jest jako żywa platforma współpracy pomiędzy specjalistami różnych dyscyplin naukowych i inżynieryjnych a artystami i odbiorcami.
The Stations of the Cross. II Jesus Carries His Cross (Stacje Drogi Krzyżowej. Stacja II: Jezus bierze krzyż na swoje ramiona) 2005, Photographed by Prudence Cuming Associates / © Damien Hirst and Science Ltd
Projekt „Art+Science Meeting 2015” jest dofinansowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Projekt „Art+Science Meeting 2015” został objęty Honorowym Patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego.
Wystawa przygotowywana we współpracy z British Council oraz Paul Stolper Gallery. (materiał organizatorów)
