Kluczem do analizy budżetu miasta Gdyni na rok 2014 jest fakt, iż jest to budżet na rok wyborczy w samorządzie. W tym kontekście należy docenić, iż trzymane są w ryzach wydatki bieżące (spadek w stosunku do wykonania w roku 2013 o 2,7%). To zdecydowanie lepiej, niż w poprzednim budżecie wyborczym, na rok 2010, kiedy to kosztem zadłużenia miasta rozdmuchano wydatki bieżące o niemal 10%. Jednocześnie nie mamy złudzeń, iż nie jest to wynik samoograniczenia władz miasta, tylko nowych restrykcji zawartych w ustawie o finansach publicznych w połączeniu z ogólnie pogarszającą się kondycją finansową samorządu.

Pomimo tych ograniczeń należy też odnotować, iż budżet zawiera środki na realizację wielu postulatów istotnych dla mieszkańców – by wspomnieć chociażby wzrost wydatków na budowę dróg gminnych do 19 milionów złotych czy budowę parku na Chwarznie. Dowodzi to, że władze miasta są świadome rzeczywistych potrzeb społecznych i że w budżecie są środki na ich realizację – ale bez „dopingu” w postaci wyborów nie ma woli politycznej ich realizacji. Dopiero rok wyborczy motywuje do bardziej wnikliwego pochylenia się nad problemami gdynian.

Niemniej nadal w budżecie znajduje się wiele wydatków o wątpliwej przydatności, czy wręcz zbędnych, a budzących podejrzenie iż stanowią w istocie „kiełbasę wyborczą”. Uwagę zwraca chociażby przeznaczenie ponad 15 milionów złotych na promocję (a więc wzrost o ok. 50% w stosunku do środków na promocję pierwotnie uchwalonych w budżecie na rok 2013). Jednocześnie szereg istotnych potrzeb gdynian zostaje sfinansowana w stopniu niezadowalającym. Dlatego radni PiS przygotowali kompleksową poprawkę do budżetu, której ogólny kierunek to przesuniecie środków z wydatków, wątpliwych, zbędnych i głównie propagandowych na wydatki rozwiązujące problemy zgłaszane najczęściej przez mieszkańców miasta.

Proponowane przez nas zmiany pozwalają na znaczące, a czasami wręcz radykalne, zwiększenie środków na wiele ważnych obszarów polityki miasta. Kierunek tych zmian jest przyjazny dla podatników, prorodzinny, zwiększający jakość życia w mieście i przekierowujący środki na inwestycje procentujące w przyszłości, inwestycje zarówno w „twardą” infrastrukturę, jak i w kapitał ludzki.

Przewidujemy następujące dodatkowe koszty dla budżetu:

7 milionów zł – szacunkowy koszt cofnięcia ostatniej podwyżki podatków i opłat lokalnych.

Uważamy, iż miasto powinno sięgać po pieniądze mieszkańców tylko dla realizacji podstawowych, palących, potrzeb. W trudnej sytuacji gospodarczej pierwszą troską powinno być nie dokładanie dodatkowych obciążeń dla budżetów domowych gdynian – a nie bezwzględna maksymalizacja budżetu miasta ich kosztem.

7 milionów zł – zwiększenie środków na budowę dróg gminnych

Stanowi to dalsze zwiększenie, i tak większych środków na rok przyszły (o ok. 35%). Tym samym w stosunku do poprzedniego roku zanotujemy więcej niż podwojenie środków. Potrzeby w zakresie utwardzenia dróg, budowy chodników, przebudowy skrzyżowań czy montażu sygnalizacji i oznakowania to najczęściej zgłaszane przez mieszkańców potrzeby. Uważamy za skandal, iż mieście pozującym na nowoczesne, nadal wielu mieszkańców żyje w warunkach XIX-wiecznych, grzęznąc w błocie w codziennej drodze do domu. Tak radykalne zwiększenie środków na budowę dróg gminnych pozwoli mieć nadzieję na definitywne rozwiązanie problemu dróg gruntowych w kilkuletniej perspektywie (z wyjątkiem obszarów nowo zabudowywanych). Wówczas można by ową znaczącą pulę środków przekierować na inną palącą potrzebę – kompleksową rewitalizację zdegradowanych obszarów miasta.

4 miliony zł – zwiększenie środków na priorytety inwestycyjne rad dzielnic

Uważamy, że rady dzielnic będąc najbliżej mieszkańców, najlepiej znają potrzeby lokalnych społeczności. Dlatego proponujemy wzrost środków na kierowane przez nie inwestycje o ok. 45%. W poprzednich latach skala zgłaszanych potrzeb w dzielnicach przerastała kilkukrotnie możliwości budżetowe i miasto powinno to dostrzec i zwiększyć środki inwestycyjne rad dzielnic w znaczącym stopniu.

2 miliony 348 tys. zł – koszt rozszerzenia karty Gdynia rodzinna + na rodziny z trojgiem dzieci

Obecnie w Gdyni podstawowy instrument wsparcia rodzin – uprawnienie do darmowych przejazdów komunikacją miejską – obejmuje tylko rodziny z czworgiem i więcej dzieci. W dzisiejszych czasach już rodzina z trojgiem dzieci powinna być traktowana jako wielodzietna i standardem polskich samorządów (np. tych wprowadzających Kartę Dużej Rodziny) jest objęcie ich najwyższym poziomem wsparcia. Gdynia jest tu z niezrozumiałych przyczyn zapóźniona, a stan katastrofy demograficznej jakiego doświadcza Polska wymaga skoordynowanych działań wszystkich stron, również samorządów. Przyciąganie do miasta młodych rodzin i zachęcanie do posiadania dzieci to również dobry interes, inwestycja w kapitał ludzki i budowanie bazy podatkowej na przyszłe lata.

2 miliony zł – zwiększenie środków na remonty i modernizację dróg gminnych

Wzrost w stosunku do projektu o ok. 66%. Uzasadnienie analogiczne jak przy wzroście środków na budowę dróg gminnych, dodatkowo część tych środków można by przeznaczyć na dostosowanie dróg gminnych do potrzeb bezpiecznej komunikacji rowerowej.

1 milion zł – zwiększenie środków na modernizację boisk przyszkolnych

Upowszechnianie masowej kultury fizycznej i sportu to inwestycja przynosząca szereg korzyści wychowawczych, zdrowotnych, podnoszenia jakości życia itp. Dlatego proponujemy wzrost wydatków w tym zakresie o ok. 25%

1 milion zł – zwiększenie środków w dyspozycji rad dzielnic

Uzasadnienie analogiczne, jak w wypadku wzrostu środków na priorytety inwestycyjne rad dzielnic. Niniejsze środki to zwiększenie również bieżących budżetów rad, które mogą one wydawać również na tzw. działania miękkie. Proponujemy znaczący wzrost, o ok. 50%.

900 tys. zł – zwiększenie środków na utwardzenie dróg gruntowych w technologii płyt yomb

Uzasadnienie analogiczne jak przy wzroście środków na budowę dróg gminnych, zastosowanie technologii płyt yomb pozwala na stosunkowo tanie i szybkie utwardzenie nawierzchni dużej liczby ulic. Wzrost w stosunku do projektu o ok. 30%

600 tys. zł – wzrost wydatków na zakładanie i urządzanie parków i terenów zieleni

W ostatnich latach dominuje tendencja do zabetonowania kolejnych terenów zielonych. Tymczasem urządzone tereny zielone mają bardzo istotny wpływ na jakość życia w mieście, w sposób naturalny obniżają poziom zanieczyszczenia powietrza, stanowią miejsce uprawiania sportów, rekreacji, wspólnego spędzania czasu przez rodziny, sąsiadów itp. Proponowane środki oznaczają wzrost wydatków na ten cel o ok. 100%

500 tys. zł – zwiększenie środków na żłobki

Liczba dostępnych miejsc w żłobkach w Gdyni jest wielokrotnie mniejsza od zapotrzebowania. Dostępność żłobków stanowi istotny element ułatwiający codzienne życie rodzin. Uruchomienie dwóch filii żłobka miejskiego – na Demptowie i na Witominie znacząco poprawi sytuację, niemniej nadal jest ona niezadowalająca. Stąd proponujemy dalsze zwiększenie środków na ten cel, o 20% w stosunku do projektu (w sumie dałoby to wzrost o 50% w stosunku do poprzedniego roku).

500 tys. zł – zapewnienie dostępu do zajęć dodatkowych w przedszkolach

Nieodpowiedzialne zmiany dokonane w tym roku przez MEN spowodowały zakaz prowadzenia płatnych zajęć dodatkowych w przedszkolach. Tymczasem wiele z nich było bardzo istotnych z dla rozwoju dzieci (zajęcia ruchowe, logopedia, nauka języków obcych) i cieszyły się masowym zainteresowaniem rodziców. Obecnie zostały one częściowo zastąpione przez zajęcia prowadzone przez pracowników przedszkola w ramach swoich obowiązków. Ich zakres jest jednak nieprównanie mniejszy, a wynagrodzenie za prowadzenie tych zajęć skandalicznie niskie (np. dodatki za prowadzenie zajęć z języków obcych w grupach liczących ponad 20 dzieci potrafią wynieść ok. 5 zł brutto za godzinę). Proponujemy przeznaczyć 500 tys. zł na zwiększenie dostępności i jakości zajęć dodatkowych w przedszkolach samorządowych.

500 tys. zł – rozbudowa i modernizacja placów zabaw

Wzrost o 100%. To kolejna z często zgłaszanych potrzeb, zarazem działanie prorodzinne i popularyzujące spędzanie czasu na świeżym powietrzu. Zwraca uwagę również potrzeba zwiększenie oferty placów zabaw dla dzieci starszych, o charakterze para-sportowym.

250 tys. zł – inwestycje w oświetlenie ulic

Wzrost o 50% w stosunku do projektu. Kolejna inwestycja w poprawę jakości życia i bezpieczeństwa w dzielnicach.

150 tys. zł – utrzymanie i rozbudowa systemu wi-fi w dzielnicach

W nowoczesnym mieście dostęp do darmowego internetu bezprzewodowego to niezbędny element infrastruktury, zwiększający atrakcyjność miasta dla ludzi młodych, podnoszący jakość życia i redukujący obszary wykluczenia cyfrowego. Z tego powodu postulujemy wzrost wydatków na ten cel o 100%.

Źródła finansowania dodatkowych kosztów:

9 milionów 569 tys. 924 zł – zysk netto dla budżetu z rezygnacji z budowy nowego gmachu Gdyńskiej Szkoły Filmowej

Uważamy budowę nowego budynku Gdyńskiej Szkoły Filmowej za zbędną a co najmniej mniej priorytetową od wskazanych wcześniej potrzeb. Jest to inwestycja generująca stały dodatkowy koszt dla budżetu a zaspokajająca potrzeby wąskiej, elitarnej grupy oraz realizująca funkcje propagandowe. Prezentujmy korzyść dla budżetu po uwzględnieniu rezygnacji z pożyczki Jessica – dodatkowa korzyść do brak kosztów spłaty pożyczki w kolejnych latach

7 milionów zł – ograniczenie wydatków na promocję miasta do poziomu 75% wydatków pierwotnie uchwalonych na rok 2013

Zdecydowany wzrost wydatków na promocję w roku wyborczym (o ok. 50% w stosunku do pierwotnie uchwalonych na rok 2013) budzi podejrzenia kupowania „kiełbasy wyborczej” na koszt podatnika. W imię uczciwości i przejrzystości wydatki te powinny zostać zmniejszone, a nie zwiększone w stosunku do poprzedniego roku. Są to zarazem wydatki najczęściej wskazywane przez mieszkańców jako zbędne.

5 milionów zł – dochód ze sprzedaży 100% udziałów w spółce Forum Kultury sp. z o.o.

Spółka została powołana do budowy Forum Kultury (przy naszym sprzeciwie). Pomimo funkcjonowania już przez kilka lat (wraz z kosztami zarządu, administracji itp.) nie wykonała swojego zadania, zamiast tego budując instalację INFOBOX. Obecnie jest on wykorzystywany przez miejskie jednostki organizacyjne, które płacą za to spółce. Nie widzimy potrzeby aby dla tego rodzaju działalności potrzebna była specjalna spółka (z zarządem, radą nadzorczą itp.) a samo utrzymywanie przez miasto INFOBOXU uważamy za zbędny wydatek. Jeżeli będzie to miejsce potrzebne do działań miejskich jednostek, mogą one zawsze wynająć je od spółki tak jak obecnie to już się dzieje. Jednocześnie ze względu na roszczenia spadkobierców terenu budowa Forum Kultury jest bardzo wątpliwa, a sam wydatek ogromnej kwoty 200-300 milionów na kolejny wielki i kosztowny gmach uważamy za wydatek zbędny w obecnej sytuacji budżetowej. Miasto wpompowało w spółkę więcej środków, niestety trzeba pogodzić się z faktem iż część z nich została już przejedzona i nie uda się ich odzyskać przy sprzedaży spółki.

4 miliony zł – dochód ze sprzedaży 100% udziałów w spółce Agencja Rozwoju Gdyni sp. z o.o.

Spółka została powołana (przy naszym sprzeciwie) do prowadzenia działań promocyjnych miasta. Obecnie bilansuje swoją działalność częściowo poprzez realizowanie działań wykraczających poza ten obszar (np. zdobywanie grantów unijnych na realizację działań w innych gminach) – co wykracza poza interes miasta. Jednocześnie planujemy zdecydowane ograniczenie wydatków na promocje, co czyni dalsze utrzymywanie specjalnej spółki komunalnej (z zarządem, radą nadzorczą itp.) bezzasadnym. Miasto wpompowało w spółkę więcej środków, niestety trzeba pogodzić się z faktem iż część z nich została już przejedzona i nie uda się ich odzyskać przy sprzedaży spółki.

978 tys. 400 zł – likwidacja dotacji do Infoboxu (w budżecie Centrum Kultury)

Dopłacanie przez miasto do Infoboxu uważamy za bezzasadne, wobec sprzedaży spółki Forum Kultury w sposób naturalny wygaśnie.

800 tys. zł – zmniejszenie wydatków na Miejski Kalendarz Imprez do poziomu 75% środków pierwotnie uchwalonych na rok 2013

Uzasadnienie analogiczne jak w wypadku ograniczenia środków na promocję.

400 tys. zł – zmniejszenie o połowę dotacji do Gdyńskiej Szkoły Filmowej

GSF dzięki dotacjom kształci kilkanaście osób. Uważamy wydawanie środków publicznych na bardzo drogich elitarne wykształcenie dla garstki wybrańców za nieracjonalne wobec skali innych potrzeb. Zmniejszenie dotacji o połowę pozwoli na dokończenie zajęć w bieżącym roku szkolnym i da czas na poszukanie formuły (odpłatność nauki, prywatni sponsorzy) na kolejny rok szkolny.

Marcin Horała, radny PiS w Radzie Miasta Gdyni

materiał nadesłany