Kaźmierczak, nie Kazimierczak

Mirosław Naleziński

Jednak jest różnica pomiędzy Ź a ZI

Od paru dni miliony Polaków i Niemców ekscytują się przodkami kanclerza Niemiec. Okazuje się, że przodkiem kanclerki (niem. oficjalnie ‘Bundeskanzlerin') był Polak o nazwisku Kaźmierczak. Bodaj wszyscy wymawiający to nazwisko popełniają... błąd.

Nazwisko Kaź/mier/czak ma 3 sylaby, natomiast Ka/zi/mier/czak - cztery. Wsłuchując się w wymowę, zarówno premier Tusk, jak też nauczana przez niego kanclerka, ale również pani wyjaśniająca dokumenty zgromadzone w archiwum oraz dziennikarze badający polski trop, wymawiają owo ‘zi' w czterosylabowym (więc błędnym!) nazwisku.

Z braku odpowiednich czcionek, w językach obcych polskie nazwisko Kaźmierczak zapisywane jest jako Kazmierczak (i w ten sposób zapisywano w Niemczech dane protoplasty kanclerki, zanim zmieniono je na Kasner), zaś nazwisko Kazimierczak zapisywane jest bez zmiany.

Skoro sami Polacy błędnie wymawiają to nazwisko, to oczywiście osoby niebędące naszymi rodakami, a naśladujące nasze błędne wskazówki, popełniają taki sam błąd...

Jest spora różnica pomiędzy imieniem Kazimierz a Kaźmierz. To drugie znane jest z filmu „Sami swoi" - „Łoj Kaźmi(e)rz! Kot w niewolę trafił, na sznurku go pasą!". Nad Wisłą znajduje się Kazimierz Dolny, wszak nie Kaźmierz, zatem różnica jest istotna, zwłaszcza dla nas, Polaków.

Nieznane szczegóły dotyczące pochodzenia niemieckiej przywódczyni zamieszczone są w książce „Angela Merkel - die Kanzlerin und ihre Welt" („Angela Merkel - kanclerka i jej świat"), która ukazała się w jej ojczyźnie. Autor, Stefan Kornelius, dotarł do dokumentów, z których wynika, że pochodzący z Poznania dziadek pani kanclerki nazywał się Ludwig Kaźmierczak, a ojciec przyszedł na świat jako Horst Kazmierczak. Dopiero w 1930 roku rodzina Kaźmierczaków zmieniła nazwisko na niemieckie Kasner. Gdyby nie ta zmiana, pani Merkel urodziłaby się jako Angela Kazmierczak, a nie jako Angela Kasner.

Jak poinformował na Twitterze premier Donald Tusk, pani Merkel zwróciła się do niego o pomoc w nauce prawidłowej wymowy pierwotnego nazwiska - spytała, w jaki sposób wymawia się Kaźmierczak? I udało się, bowiem „Angela Merkel umie już wymawiać nazwisko odkrytych właśnie przodków z Polski - Kaźmierczak". Jednak na odtwarzanym nagraniu, słychać, że kanclerka - niemal doskonale - wymawia trudne polskie nazwisko, ale inne, bo... Kazimierczak, więc nie Kaźmierczak... A może jest to poprawna wymowa nazwiska przodka kanclerki, zatem niżej podpisany nie ma racji?

A przy okazji - oczywiście, pani Merkel nie mogła zapytać „jak wymawia się Kaźmierczak?", bowiem właśnie tego nie wiedziała. Równie dobrze mógłby ktoś zapytać - jak napisać „Żuraw", choć przecież nie wiedząc tego, mógłby raczej zapytać (np. z angielska) - jak napisać „Zhuraf".

Aby było jeszcze ciekawiej (pod względem kontynuacji problemu) - 17 marca 2013 wystąpił Cezary Kaźmierczak (odważny obywatel lat 80., a obecnie prezes Związku Przedsiębiorców i Pracodawców), którego telewizyjna prezenterka przedstawiła jako... Kazimierczaka. Ponieważ jest wielu nosicieli nazwisk Kaźmierczak oraz Kazimierczak, zatem oni najlepiej omówiliby powyższy problem.