Wszystkie te cechy będą zastosowane w nowej formule sprawdzianu w VI klasie szkoły podstawowej oraz na egzaminie maturalnym - podkreślała Krystyna Szumilas, minister edukacji narodowej, prezentując podczas konferencji prasowej istotę zmian w tych egzaminach od 2015 roku.
Do rzetelnego sprawdzenia tak złożonych umiejętności uczniów potrzebna jest zmiana formuły egzaminów. Dziś został przekazany do konsultacji społecznych projekt rozporządzenia MEN (rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych), który zawiera konkretne propozycje zmian w sprawdzianie i egzaminie maturalnym od 2015 roku, tj. dla uczniów, którzy rozpoczęli już edukację w szkole podstawowej i w liceum ogólnokształcącym według nowej podstawy programowej.
Egzamin maturalny od 2015 r.
Omawiając nowe zasady egzaminu maturalnego od 2015 roku minister edukacji podkreśliła, że propozycje MEN powstały w dialogu ze szkołami wyższymi. W nowym kształcie egzaminu część pisemna obowiązkowa pozostaje bez zmian, tym bardziej, że już dzisiaj widać pozytywne efekty wprowadzenia obowiązkowego egzaminu pisemnego z matematyki. Na liście przedmiotów dodatkowych znajdą się wszystkie, ujęte w podstawie programowej na IV etapie edukacyjnym w zakresie rozszerzonym, tj.: biologia, chemia, filozofia, fizyka, geografia, historia, historia sztuki, historia muzyki, informatyka, język polski, języki obce nowożytne, język łaciński i kultura antyczna, języki mniejszości narodowych i języki mniejszości etycznych, matematyka, wiedza o społeczeństwie. Nie obejmuje jedynie przedmiotu „wiedza o tańcu", ponieważ nie jest on realizowany na poziomie rozszerzonym.
W części pisemnej przedmioty obowiązkowe będą zdawane na poziomie podstawowym, przedmioty dodatkowe wyłącznie na poziomie rozszerzonym, w przypadku języków obcych nowożytnych - na poziomie rozszerzonym lub dwujęzycznym. Uczeń będzie miał obowiązek przystąpienia do co najmniej jednego egzaminu dodatkowego (w części pisemnej) i prawo przystąpienia do pięciu kolejnych przedmiotów dodatkowych.
Decyzja o obowiązkowym przystąpieniu w części pisemnej do jednego przedmiotu dodatkowego na poziomie rozszerzonym wynika z obecnej praktyki rekrutacyjnej polskich uczelni, które oczekują od kandydatów na studia poszerzonej wiedzy z co najmniej jednego przedmiotu - podkreśliła minister Szumilas, przypominając, że ramowe plany nauczania obowiązujące w szkołach ponadpodstawowych od 2012 r. wprowadzają obowiązek nauki od 2 do 4 przedmiotów w zakresie rozszerzonym w liceum ogólnokształcącym oraz 2 przedmiotów w zakresie rozszerzonym w technikum. Zatem od 2015 r. absolwenci liceów ogólnokształcących (absolwenci techników od 2016 r.) będą przygotowani do spełnienia tego obowiązku, dzięki któremu zwiększają swoje szanse na studiowanie wybranych kierunków studiów. Już obecnie kandydaci na studia coraz częściej decydują się na zdawanie dodatkowych przedmiotów, choć dotąd nie są one obowiązkowe. Jak wynika z zestawienia - w latach 2010-2012 30 proc. maturzystów nie przystąpiło do egzaminu z przedmiotu dodatkowego, 70 proc. maturzystów przystąpiło do co najmniej jednego egzaminu z przedmiotu dodatkowego, przy czym sukcesywnie wzrasta liczba uczniów zdających dwa lub więcej tych przedmiotów.
Zdający otrzyma świadectwo dojrzałości, jeśli uzyska co najmniej 30 proc. możliwych do zdobycia punktów z każdego przedmiotu obowiązkowego zdawanych w części ustnej i pisemnej oraz przystąpi do co najmniej jednego przedmiotu dodatkowego, dla którego nie ma progu zdawalności. Wartość tego wyniku zweryfikują szkoły wyższe.
Potwierdził to prof. dr hab. inż. Jan Szmidt, rektor Politechniki Warszawskiej oraz przewodniczący Komisji ds. Kształcenia w Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich. - Cieszą nas te zmiany, ponieważ są spójne z oczekiwaniami rektorów szkół wyższych i już dają efekty. W naszym odczuciu wprowadzenie obowiązkowej matury z matematyki spowodowało nie tylko zwiększenie efektywności uczenia się młodzieży, ale również zwiększenie efektywności uczenia tej młodzieży przez nauczycieli. Jesteśmy głęboko przekonani, że wprowadzenie dodatkowego egzaminu w wersji rozszerzonej jest kolejnym krokiem, równie ważnym, a może nawet ważniejszym. Uzyskanie matury tylko na podstawie przedmiotów obowiązkowych niezwykle utrudnia studentom zaaklimatyzowanie się na pierwszym roku. Dlatego zaprezentowana przez minister Szumilas formuła matury wychodzi naprzeciw naszym postulatom - odniósł się do najnowszej propozycji prof. Szmidt.
- Proponujemy zmianę formuły przeprowadzania egzaminu ustnego z języka polskiego, ponieważ obecny jest powszechnie krytykowany m.in. z tego powodu, że trudno jest sprawdzić samodzielność pracy ucznia - zaznaczyła minister. W nowym kształcie część ustna egzaminu maturalnego z języka polskiego (a także języków mniejszości narodowych oraz z języków mniejszości etnicznych) sprawdza umiejętność tworzenia wypowiedzi na określony temat, inspirowanej tzw. tekstem kultury, tj. obrazem, wierszem, fragmentem dzieła literackiego, tekstem o języku. Maturzysta wylosuje zadanie egzaminacyjne składające się z tekstu kultury oraz polecenia odnoszącego się do tego tekstu. Egzamin będzie składał się z dwóch części: wypowiedzi monologowej maturzysty (ok. 10 min.) oraz rozmowy zdającego z zespołem (ok. 5 min.).
Obecny na konferencji prof. dr hab. Sławomir Żurek, kierownik Katedry Dydaktyki Literatury i Języka Polskiego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego oraz uczestnik zespołu przy CKE przygotowującego zmiany w egzaminie maturalnym z języka polskiego od 2015 roku do argumentów dotyczących zmiany egzaminu ustnego z języka polskiego przytaczanych przez minister Szumilas dodał kolejne. Są nimi: wyczerpanie się obecnej formuły oraz konieczność zmian w systemach egzaminacyjnych, ponieważ wpływają one na poziom dydaktyki w szkole, a właśnie o taką zmianę chodzi.
- Zmiany w zakresie matury ustnej będą przekładały się na sprawdzanie umiejętności komunikacyjno-tekstowych. Pierwszy pilotaż nowego egzaminu, przeprowadzony w grupie 500 uczniów i 66 egzaminatorów-polonistów przyniósł bardzo pozytywne opinie większości uczestników. Mamy więc nadzieję, że zmieni się sposób uczenia w polskiej szkole, że będzie się rozmawiać o tekstach ważnych, zarówno literackich, jak i innych tekstach kultury - mówił prof. Żurek.
Wyniki egzaminu maturalnego w części ustnej będą wyrażone w procentach, w części pisemnej - w procentach i na skali centylowej, dzięki której zdający będą mogli porównać swoje osiągnięcia egzaminacyjne z wynikami innych uczniów. Wynik na skali centylowej powie im, jaki odsetek zdających uzyskał taki sam lub niższy wynik z danego przedmiotu. Przykładowe pytania i zadania, jakie mogą pojawić się na egzaminie maturalnym w 2015 r. wraz z rozwiązaniami, zostaną opublikowane przez CKE w informatorach z poszczególnych przedmiotów, w terminie do 31 sierpnia 2013 r.
Sprawdzian w VI klasie szkoły podstawowej od 2015 r.
Nowa formuła sprawdzianu w VI klasie szkoły podstawowej przykłada większą wagę do sprawdzania wiadomości i umiejętności uczniów z kluczowych przedmiotów dla dalszej nauki - z języka polskiego i matematyki. Zadania z języka polskiego i matematyki będą obudowane kontekstami historycznymi lub przyrodniczymi. Przywoływanie kontekstów jest zgodne z umiejętnościami określonymi w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, ma również na celu pobudzenie ciekawości poznawczych uczniów oraz urozmaicenie tematyczne. Zostanie także wprowadzona druga część egzaminu - z języka obcego nowożytnego, co spowoduje, że uczniowie będą intensywniej uczyć się języka obcego.
Sprawdzian będzie się składał z dwóch części, przeprowadzonych jednego dnia. W części pierwszej będą sprawdzane wiadomości i umiejętności z języka polskiego oraz z matematyki, w tym wykorzystanie wiadomości i umiejętności z tych przedmiotów w zadaniach osadzonych w kontekście historycznym lub przyrodniczym (zadania zamknięte i otwarte). Na rozwiązanie zestawu zadań uczeń będzie miał 80 minut. Druga część obejmuje wiadomości i umiejętności z zakresu jednego języka obcego nowożytnego, którego uczeń uczy się w szkole jako przedmiotu obowiązkowego, do wyboru z następujących: angielski, francuski, hiszpański, niemiecki, rosyjski, włoski. Będą to zadania zamknięte. Czas trwania sprawdzianu - 45 minut.
Wyniki sprawdzianu będą wyrażane w procentach, odrębnie z części pierwszej, z wyszczególnieniem wyniku dla zadań z języka polskiego i z matematyki, oraz z części drugiej - języka obcego nowożytnego.
Zarówno w sprawdzianie, jak i na egzaminie maturalnym przy ocenianiu zadań otwartych zostanie wprowadzony holistyczny sposób oceniania (podobnie jak w nowym egzaminie gimnazjalnym). W odróżnieniu od obecnie stosowanego oceniania analitycznego, oceniane będą: pokonanie tzw. zasadniczej trudności zadania oraz kolejne czynności prowadzące do pełnego rozwiązania zadania. Taki sposób oceniania będzie sprzyjać przedstawieniu pogłębionej informacji o poziomie opanowania przez ucznia wiadomości i umiejętności.
Nowa formuła sprawdzianu w VI kl. szkoły podstawowej oraz egzaminu maturalnego od 2015 r.
Za: MEN
