Drugi dzień EFNI w Sopocie otwarła sesja plenarna - Europejski model społeczny. Coś się kończy, coś się zaczyna. Do dyskusji prowadzonej przez prezesa PKN Orlen Jacka Krawca zaproszeni zostali: Phillipe Blond z ResPublica z Wielkiej Brytanii, Adam Michnik z Gazety Wyborczej, Sławomir S. Sikora z Citi Handlowego, Aleksander Smolar z Fundacji im. Stefana Batorego oraz Jose Ignacio Torreblanca z Europejskiej Rady Spraw.
Jacek Krawiec rozpoczął dyskusję od zdefiniowania czynników, które w ostatnich dziesięcioleciach zmieniły układ sił na świecie i obecnie wymuszają głębokie reformy w obszarze szeroko rozumianej polityki społecznej w Europie.
Phelipe Blond wskazał, że systemy społeczne muszą opierać się na proporcjonalnej dystrybucji dóbr. Państwo powinno inwestować w obywateli, ale społeczeństwo musi się odwdzięczyć. Wydatkowanie środków publicznych powinno być efektywne i podlegać regułom ekonomii, tak by ponoszone koszty przynosiły wymierne korzyści np. w postaci wysokiego wskaźnika zatrudnienia, odpowiedniego poziomu wykształcenia. Jednocześnie podkreślił, że obecny system nie pozwala na wykorzystanie potencjału społecznego, co może szybko zemścić się na Europie. Powstaje cała klasa ludzi skazana na wykluczenie, różnice społeczne pogłębiają się, co może mieć fatalne konsekwencje.
Adam Michnik podniósł, że obecny kryzys i polityczna reakcja na jego konsekwencje rodzi różne patologie społeczne, w tym ruchy populistyczne i nastroje ksenofobiczne. Procesy te nasilają się w bardzo zróżnicowanej wewnętrznie Europie, rodzą się sentymenty za centralizacją władzy. Wydaje się, że jeśli Unia Europejska ma przetrwać i nadal być rezerwuarem wartości to model europejski, model życia w wolności, konkurencyjności i solidarności musi pozostać bez zmian. Największym obecnym zagrożeniem jest chaos, który rodzi autorytaryzm władzy.
Sławomir S. Sikora zauważył, ze w ciągu ostatnich lat Europa systematycznie traciła swoją konkurencyjność gospodarczą, niemniej model społeczny pozostaje ciągle atrakcyjny dla całego świata. Aby odpowiedzieć na pytanie o model społeczny, trzeba najpierw wspólnie, zdecydowanie zacząć walczyć z kryzysem. Największą obecnie bolączką Europy jest jej słaba decyzyjność.
Aleksander Smolar zauważył, że polityka jest sztuką poszukiwania kompromisów. Odniósł się do genezy państwa opiekuńczego. Rozwiązania takie powstały bowiem, by zniwelować nasilające się konflikty społeczne. Problemy z systemem społecznym zaczęły się w latach siedemdziesiątych, a dziś koszty państwa opiekuńczego przenosimy na przyszłe pokolenia. Taki system musi się załamać. Innym problem jest poczucie odpowiedzialności za wspólnotę, czy utrata pozycji przez klasę średnią, co nasili konflikty społeczne i spolaryzuje europejskie społeczeństwa.
Jose Ignacio Torreblanca zauważył, że nie wybieramy pomiędzy konkurencyjnością, a opiekuńczością. We właściwym modelu chodzi o odpowiednie proporcje pomiędzy jednym i drugim. Dobrym przykładem jest Skandynawia, która pomimo wysokiego poziomu opiekuńczości - ale właśnie należycie zorganizowanej - jest bardzo konkurencyjna gospodarczo. Uznał również, że zapisana traktatowo poprawa warunków życia obywateli europejskich nie jest wyzwaniem, któremu nie można sprostać. Chodzi o znalezienie właściwej drogi. Nie można rozmawiać o polityce w oderwaniu od kwestii gospodarczych. Należy przyjąć rozwiązania uwzględniające czynniki wewnętrzne i zewnętrzne. Istnieje jednak pewne wyzwanie związane z legitymizacją władzy wynikające z aktualnych nastrojów społecznych. Powinno stworzyć się demokrację ponadnarodową, która jednocześnie byłaby spójna z demokracją narodową.
Partnerem sesji plenarnej był PKN Orlen.
Europejskie Forum Nowych Idei, którego druga edycja odbywa się w Sopocie od 26-28 września 2012 r. to międzynarodowy kongres środowisk biznesowych, z udziałem wybitnych ekonomistów i innych ekspertów, a także przedstawicieli świata kultury i polityki. Forum jest organizowane przez Polską Konfederację Pracodawców Prywatnych Lewiatan we współpracy z BUSINESSEUROPE, miastem Sopot oraz wiodącymi firmami i instytucjami. Partnerami strategicznymi EFNI są Orange, Orlen, PZU, Rzeczpospolita i TVP.\
za efni.pl
