Najważniejszą zmianą w nowelizacji jest umożliwienie osobom kończącym zajęcia w Centrach Integracji Społecznej i Klubach Integracji Społecznej (zdefiniowanych jako posiadający zaświadczenie absolwenci CIS i KIS) prawa do zwrócenia się do Powiatowego Urzędu Pracy o otrzymanie środków na podjęcie działalności na zasadach określonych dla spółdzielni socjalnych. Oznacza to, że w przypadku starania się o dotację nie będzie potrzeby rejestrowania się jako osoby bezrobotne lub poszukujące pracy, aby starać się o dotację na założenie lub przystąpienie do spółdzielni socjalnej.
Przepis ten był niezbędny z uwagi na fakt, iż uczestnicy CIS byli wykreślani z rejestrów bezrobotnych na czas uczestnictwa w zajęciach. Jednym z zdań centrum jest bowiem możliwość przygotowania uczestników do utworzenia spółdzielni socjalnej. W takiej sytuacji możliwe jest wydłużenie okresu pobytu w centrum. Jednak osoba kończąca zajęcia traktowana jest jako nowo zarejestrowana, co często utrudniało możliwość pozyskania dotacji i oznaczało konieczność wielomiesięcznego oczekiwania.
Zbędna wydawała się również potrzeba dodatkowej rejestracji w sytuacji, gdy grupa osób nie oczekiwała od urzędu pracy nic oprócz dotacji. Nowe zapisy, w tym korekta w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, umożliwiają obecnie łatwiejsze i znacznie bardziej efektywne postępowanie.
Kolejną kwestią jest przyznanie spółdzielniom socjalnym możliwości prowadzenia nie tylko działalności odpłatnej pożytku publicznego, ale również działalności nieodpłatnej. Umożliwia to znacznie bardziej elastyczne realizowanie działań w sferze pożytku publicznego dla spółdzielni socjalnych. Do tej porty spółdzielnie, w ramach realizacji zadań publicznych, były zobowiązane do pobierania opłat od uczestników zadania. Po zmianie będą mogły wybrać formę działania w sferze pożytku publicznego.
Trzecią zmianą jest wprowadzenie obowiązku prowadzenia przez administrację rządową monitoringu spółdzielni socjalnych, a także przedstawiania przez Radę Ministrów raportu dla Parlamentu co dwa lata. Pierwszy raport powinien zostać przedstawiony do 30 czerwca 2012 roku. Warto przypomnieć, że obecnie Departament Pożytku Publicznego MPiPS, jeszcze przed przyjęciem ustawy, zlecił realizację pierwszego monitoringu za 2010 rok. Wydaje się, że stały monitoring będzie dawał podstawę do racjonalnych zmian w legislacji oraz działań władz publicznych.
Ostatnią rzeczą jest wprowadzenie w przepisach o zatrudnieniu socjalnym możliwości utworzenia Centrum Integracji Społecznej przez spółdzielnię socjalną, którą założyły osoby prawne. Tym samym spółdzielnie socjalne, obok jednostek samorządu terytorialnego, organizacji pozarządowych i kościelnych osób prawnych, uznano za instytucje, które mogą odegrać aktywną rolę w zatrudnieniu socjalnym.
Obecnie projekt trafił do Senatu, gdzie zostanie rozpatrzony na, przedostatnim w tej kadencji, posiedzeniu w dniach 27 i 28 lipca br. Nie są to zmiany rewolucyjne, a ustawa wymaga niewątpliwie poważnej dyskusji. Niemniej jednak, kwestię działalności nieodpłatnej, jak również monitoringu należy uznać za ważną i potrzebną.
