Przyczynkiem do wtorkowego wykładu dr hab. Piotra Niwińskiego na Wydziale Historycznym UG (ul. Wita Stwosza 55, sala 1,46 o godz. 17.00), jest 60 rocznica śmierci czterech wybitnych oficerów wileńskiej Armii Krajowej i powojennej antykomunistycznej konspiracji zbrojnej: ppłk Antoniego Olechnowicza „Pohorockiego", mjr Zygmunta Szendzielarza „Łupaszkę", por. Lucjana Minkiewicza „Wiktora" oraz por. Henryka Borowskiego „Trzmiela".
Wszystkich ich stracono 8 lutego 1951 roku w więzieniu mokotowskim w Warszawie, po pokazowym procesie poprzedzonym okrutnym śledztwem przeprowadzonym przez komunistyczną bezpiekę. Spośród skazanych wilnian, największą sławę zyskał „Łupaszko", dowódca V Wileńskiej Brygady AK (zwanej Brygadą Śmierci), a działającej w 1946 roku na terenie Pomorza Gdańskiego.
Podczas całej swojej działalności, oddziały V Wileńskiej Brygady AK wykonały ponad 230 akcji, z tego większość na terytorium Borów Tucholskich. Na terenie województwa gdańskiego w 1946 zlikwidowały 39 osób, w tym 18 funkcjonariuszy bezpieki. Pozostali to konfidenci UB, milicjanci oraz żołnierze, którzy polegli w walkach z poszczególnymi szwadronami. Akcje te, niemal sparaliżowały komunistyczną władzę na tych terenach, mimo jej blisko 100-krotnej przewagi liczebnej.
Polecam również krótki film pt. Pomorze w hołdzie Łupaszce, patrz poniżej.
Suplement do artykułu poświęconego pamięci mjr Zygmunta Szyndzielarza, słynnego „Łupaszki”
Mieczysław Widaj (12.09.1912 – 11.01.2008) sędzia Wojskowego Sądu Rejonowego w Warszawie oraz sędzia w tzw. procesach „kiblowych”, stalinowski zbrodniarz, który skazał na karę śmieci ponad stu polskich patriotów, wśród nich:
7.04.1950 r. skazał asa polskiego lotnictwa Stanisława Skalskiego
31.05.1050 por. Zygmunta Szymanowskiego
3.07.1950r. na pięciokrotną karę śmierci Stefana Bronarskiego ps.”Roman:”
2.11.1950 Zygmunta Szyndzielarza ps. „Łupaszka” i jego podkomendnych
25.04.1952 r. członków Stronnictwa Narodowego:Mieczysława Gągorowskiego, Leona Mireckiego,Władyslawa Lisieckiego.
15.09.1953 biskupa kieleckiego Czesława Kaczmarka.
30.04.1953 r. mjr Andrzeja Rudolfa Czaykowskiego.
Mieczysław Widaj żył do 2008 roku pobierając 9 tys. emerytury. Po śmierci miał zostać pochowany na cmentarzu parafialnym koło kościoła św. Katarzyny na warszawskim Slużewcu, gdzie leży ponad 2 tys. osób, głównie żołnierzy podziemia, zamordowanych przez UB w latach 1945-1956. Po proteście kilku polityków, w tym marszałka Senatu Zbigniewa Romaszewskiego, żona zbrodniarza z tego pomysłu wycofała się.
Zbigniew Radosław Szymański
