Rola artysty, osoby, która tworzy niepowtarzalne przedmioty, by dostarczyć przyjemności, kształcić wrażliwość oraz sumienie, jest raz za razem podważana. We współczesnej kulturze sztuka coraz częściej przybiera inną rolę, skłaniając się ku społecznej. Tą drogą podążyła gdańska muralistka, tworząc projekt "Idealna", wolny od konwenansów i sztucznych form.
- Nigdy nie trzymałam tego projektu wyłącznie dla siebie. Od początku inne osoby i spotkania z nimi wpływały na jego kształt - pisze we wstępie do najnowszej książki artystka.
W miniony wtorek w Gdańskiej Galerii Miejskiej odbyła się promocja książki Moniki Popow i Iwony Zając "Idealna". Od poradnika do dialogu zamykającej trzyletni projekt "Idealna".
Projekt miał wcześniej wiele odsłon, w 2009 roku był pokazywany w CSW Łaźnia, a rok później w Państwowej Galerii Sztuki w Sopocie. Jesienią 2011 wystawę "Idealna.Lab." można było oglądać w Gdańskiej Galerii Miejskiej. Każda z postaci uczestnicząca w projekcie odgrywała różne role, raz będąc nauczycielką raz uczennicą. Tak samo jak Iwona, która od swoich młodszych uczennic uczyła się, jak się malować, ubierać, czesać, by później dać im coś w zamian. Taka autodemaskacja artystki i prosty komunikat "nie umiem" automatycznie ośmieliła innych.
- Idea napisania poradnika towarzyszyła Idealnej od samego początku - przyznaje artystka.
Mimo wszystko, struktura książki nie posiada wielu cech typowego poradnika. Autorki ominęły niebezpieczeństwo łatwych porad, by stworzyć, jak podkreślają we wstępie, "projekt dialogiczny".
http://www.youtube.com/watch?v=5kSSHLFUZbk
Idealna - spotkanie z autorkami książki Iwoną Zając i Moniką Popow Jeżeli masz problem z "odpaleniem" filmu, kliknij tutaj.
Książka, podzielona na trzy rozdziały, to zapis wielogodzinnych rozmów, które prowadziły ze sobą obie kobiety. Mimo pozornych różnic, które je dzieliły, okazało się, że "idealnie" się uzupełniają. Sąsiadki, Monika Popow - teoretyczka kultury oraz Iwona Zając - artystka, stworzyły uporządkowaną treść będącą podsumowaniem "Idealnej", wieloetapowego projektu, na który składały się warsztaty, spotkania oraz wernisaże.
Zmiana formy narracji, skonfrontowanie ze sobą różnych ról społecznych, jakie odgrywają autorki książki, stworzyło sytuację, w której kobiety wpłynęły na siebie wzajemnie. Zapis tej relacji jest odzwierciedlaniem całego projektu, w którym Iwona Zając pozwoliła czytelnikom znaleźć się zarówno po stronie artysty jak i odbiorcy.
We współczesnej kulturze, gdzie ilość bodźców osłabia naszą zdolność percepcji, wydaje się, że gdańska artystka nie skupiła się na wizualnej stronie projektu, a czynniku ludzkim. Cały dialog zawarty w poradniku ma wymiar mocno kobiecy. Wyciąga na światło dzienne wiele intymnych sytuacji, wspomnień, problemów z którymi może utożsamić się kobieta.
"Idealna od poradnika do dialogu" odbiega od konwencjonalnej formy, prezentując pozornie banalną rozmowę, w której kryje się bardzo ważny komunikat. Książka podkreśla wartość i wagę relacji pomiędzy ludźmi.
- Świadomie odeszłam od języka teoretycznego, który często zasłanie pustkę projektu - mówi artystka.
Książka, jak i projekt nie były z założenia jednorazowm wydarzeniem. Obiekty, które powstały w tym trzyletnim procesie, są częścią projektu. Niewidoczne staje się najistotniejsze, a materią sztuki zostaje idea, która pozostaje w uczestnikach.
Promocja książki "Idealna. Od poradnika do dialogu" Moniki Popow i Iwony Zając, 2.10.2012, Gdańska Galeria Güntera Grassa
