Takie zgromadzenie ludzi zaczyna się wykazywać nowymi cechami całkowicie odrębnymi od cech składających się na nie jednostek. Sentymenty oraz idee wszystkich zgromadzonych przybierają jeden i tylko jeden kierunek, a osobista świadomość jednostek ulega zatarciu. W ten sposób powstaje myśl kolektywna mająca bez wątpienia charakter przejściowy, ale bez wątpienia charakter przejściowy, ale posiadająca bardzo ściśle określone cechy. Jakie?
1. Wpływ na ludzi pewnej wspólnej sprawy.
2. Zanik świadomej osobowości jednostki.
3. Zwrócenie uczuć oraz myśli w jednym, konkretnym kierunku.
4. Pojawia się zasada umysłowej jedności, niezależnie od tego jak odmienne są style życie, charaktery czy poziom inteligencji poszczególnych osób, które wchodzą w skład tłumu. W wyniku tego myślą oni i czują odmiennie niż poza tłumem.
5. Nie ma równomiernego rozłożenia cech poszczególnych osób, które wchodzą w skład tłumu.
6. Kluczową rolę dla reakcji tłumu odgrywa nieświadomość. Działania stają się wynikiem oddziaływania warstwy nieświadomej, która składa się z powszechnych cech przekazywanych z pokolenia na pokolenie, wspólnie tworzących ducha narody, rasy czy mniejszej społeczności.
7. Tłumy posiadają wspólne cechy pospolite, dlatego nigdy nie są w stanie dokonać niczego, co wymaga wysokiej inteligencji.
8. Działając wspólnie, specjaliści wysokiej klasy nie są w stanie wykorzystać całej swojej inteligencji. W przypadku tłumów spotęgowaniu ulega głupota, nie zaś spryt czy intelekt.
9. Jednostka w tłumie ma dostęp do siły, która pozwala jej poddawać się instynktom, które pozostawałyby pod kontrolą, gdyby jednostka działała na własną rękę.
10. W tłumie następuje zatarcie odpowiedzialności człowieka za jego czyny.
11. Tłum psychiczny jest zjawiskiem natury hipnotycznej. W jego obrębie każdy sentyment i działanie są zaraźliwe do tego stopnia, że jednostka poświęca swój osobisty interes na rzecz interesu wspólnego.
12. Człowiek w tłumie przejawia cechy sprzeczne ze swoimi indywidualnymi cechami.
„Psychologia tłumu. Studium powszechnego umysłu”, Gustav Le Bon, wyd. Sensus
źródło: Zwierciadło
